- Root Canal Treatment -
สำหรับการ รักษาคลองรากฟัน (Root canal treatment) นับว่าเป็นวิธีการรักษาฟันแท้ในรูปแบบหนึ่ง บทความของ Smile Delight Dental Clinic อยากจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับวิธีการรักษาฟันแท้ ให้อยู่กับเราอย่างยาวนานด้วยการรักษาคลองรากฟันอย่างครอบคลุม สำหรับใครที่ยังไม่ทราบว่าการรักษาคลองรากฟันคืออะไร แล้วอาการแบบไหนที่บ่งบอกว่าเราจำเป็นที่จะต้องรักษาคลองรากฟัน แล้วมีขั้นตอนการรักษาอย่างไรบ้าง ราคาเท่าไหร่ รวมถึงคำถามอื่น ๆ อีกมากมาย สามารถหาคำตอบครบจบในที่เดียวในบทความนี้ได้ โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
สรุปหัวข้อสำคัญ รักษาคลองรากฟัน
การรักษาคลองรากฟัน คืออะไร ทำฟันปลอมดีกว่าหรือไม่
การ รักษาคลองรากฟัน คือการกำจัดเนื้อเยื่อในโพรงฟัน คลองรากฟันที่มีการติดเชื้อและมีการอักเสบ รวมทั้งทำความสะอาดให้ปราศจากเชื้อโรค จากนั้นจึงจะอุดคลองรากฟันด้วยวัสดุอุดคลองรากฟัน รวมถึงการบูรณะตัวฟัน เพื่อให้มีความแข็งแรง และมีความสวยงาม จนทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้งานฟันแท้ได้ใกล้เคียงปกติมากที่สุด
สำหรับการรักษาคลองรากฟัน เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งการรักษาฟันแท้ เพื่อที่จะทำให้อยู่กับเราได้นานมากยิ่งขึ้น ซึ่งการ รักษาคลองรากฟันก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดีที่สุด ดีกว่าการถอนฟันแท้ออกไปเฉยๆ เพราะถ้าหากถอนออกไปอาจจะส่งผลให้เกิดปัญหาการสูญเสียฟันตามมาหลายอย่าง อาทิ ฟันข้างเคียงล้ม รวมไปถึงภาวะของกระดูกละลาย เป็นต้น
หลายคนอาจจะคิดว่าสามารถใส่ฟันปลอมเพื่อเข้ามาทดแทนได้ แต่บอกได้เลยว่าการใส่ฟันปลอมก็ไม่ได้เป็นทางออกที่ดีเสมอไป เนื่องจากไม่มีฟันปลอมแบบไหน ที่จะดีเทียบเท่ากับฟันแท้ตามธรรมชาติอย่างแน่นอน ดังนั้นการรักษาฟันแท้จึงเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากที่สุด นอกเสียจากว่าจวนตัวแล้วทางการแพทย์จึงจะเลือกใช้ฟันปลอมในที่สุด
สาเหตุที่ส่งผลให้เนื้อเยื่อโพรงประสาทฟันเกิดการติดเชื้อ ?
- เกิดจากฟันแตก ฟันร้าว หรือฟันสึกมาก
- เกิดมาจากฟันที่ผุลึกมากจนทะลุไปยังโพรงประสาทฟัน
- เกิดจากฟันได้รับการกระแทกที่รุนแรงจากอุบัติเหตุต่างๆ ไม่ว่าจะเพิ่งเกิดขึ้น หรือเกิดขึ้นมานานแล้วก็ตาม
แน่นอนว่า เมื่อเนื้อเยื่อโพรงประสาทฟัน เกิดการติดเชื้อหรือเกิดการอักเสบ จนได้รับความเสียหายทำให้เนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันตาย หากยังไม่รีบรักษาอาจจะทำให้เกิดการสะสมของหนองในเนื้อเยื่อที่ปลายรากฟันที่อยู่บริเวณกระดูกขากรรไกร เมื่อเกิดอาการดังกล่าว ก็จะทำให้รู้สึกเจ็บปวดเป็นอย่างมาก
การรักษาคลองรากฟัน มีข้อดีอย่างไรบ้าง ทำไมต้องเข้ารับการรักษา
- เก็บฟันแท้ไว้ใช้งานได้ต่อ : การรักษาคลองรากฟัน สามารถทำให้ทุกคนเก็บฟันแท้ไว้ใช้งานได้โดยไม่จำเป็นที่จะต้องถอนฟันออก หมายความว่า ผู้ป่วยไม่มีความจำเป็นที่จะต้องใส่ฟันเทียมเพื่อเข้าไปทดแทนตำแหน่งของฟันที่หายไป
- บดเคี้ยวอาหารได้ปกติ : หลังจากที่ได้รับการบูรณะฟัน ได้รับการรักษาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว จะพบว่าประสิทธิภาพของการบดเคี้ยวอาหาร จะมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ มากกว่าการใส่ฟันปลอมเพื่อเข้าไปทดแทนฟันที่หายไป
- ไม่ต้องปรับการใช้งานฟันให้ยุ่งยาก : สำหรับ การ รักษาคลองรากฟัน หลังจากบูรณะฟันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ไม่จำเป็นที่จะต้องปรับตัวมาก สามารถใช้งานได้ปกติเสมือนกับฟันแท้แบบเดิม ไม่เหมือนกับการใส่ฟันปลอมจะต้องมีการปรับตัวมากกว่า
การรักษาคลองรากฟัน มีข้อจำกัดอะไรบ้างที่ควรทราบ
สำหรับวิธี การรักษาคลองรากฟัน ทำได้เฉพาะฟันบางซี่ ไม่สามารถทำได้ทุกซี่ ทางทันตแพทย์จะต้องมีการพิจารณาหลายปัจจัยด้วยกัน อาทิ ตำแหน่งการรักษา ลักษณะของรากฟัน รวมไปถึงความเป็นไปได้ของการบูรณะฟันถาวรหลังจากที่ได้รักษารากฟัน เมื่อพิจารณาเสร็จเรียบร้อยทางทันตแพทย์วางแผนเกี่ยวกับการรักษาก่อนได้รับการรักษาคลองรากฟัน ที่จะต้องรักษาโดยด่วนหากพบว่าฟันแท้มีความเสียหายอย่างมาก อย่าปล่อยเวลาให้นานจนเกินไป
ฟันลักษณะแบบใดบ้าง ที่ควรเข้ารับการรักษาคลองรากฟัน ด่วน
ใครหลายคนอาจจะยังไม่มั่นใจว่า ตัวเราถึงขั้นที่จะต้องเข้ารับการรักษาคลองรากฟันหรือไม่ แต่หากพบอาการจากด้านล่าง 1 ในทั้งหมด ก็สามารถเข้ามาปรึกษากับทางทันตแพทย์เพื่อพิจารณาว่ารักษาคลองรากฟันได้หรือไม่
- ฟันที่มีลักษณะฟันผุ ฟันแตก ฟันสึกร้าว ลึกไปถึงชั้นโพรงประสาทฟัน จนทำให้รู้สึกเจ็บปวด
- ลักษณะฟันที่มีอาการปวด รวมไปถึงฟันที่มีประวัติการปวดฟันมาก โดยเฉพาะในช่วงเวลาตอนกลางคืน
- สำหรับผู้ที่มีประวัติได้รับอุบัติเหตุที่รุนแรง รวมไปถึงฟันมีการเปลี่ยนแปลงของสีไปจากเดิม
- ลักษณะฟันที่มีตุ่มหนอง เหงือกบวม ส่งผลทำให้บริเวณใบหน้าบวม จะต้องเข้ารักษาคลองรากฟันโดยเร็วที่สุด
สำหรับใครที่รู้สึกว่าตนเองมีลักษณะฟันดังกล่าว มีอาการที่ได้กล่าวไปในเบื้องต้น ต้องรีบเข้ารับการรักษาคลองรากฟัน ไม่เช่นนั้นอาจจะทำให้สูญเสียฟันแท้ไปตลอดชีวิต และแน่นอนว่าอาจส่งผลเสียต่อการใช้ชีวิตประจำวันด้านต่างๆ อีกด้วย อย่างเช่น การบดเคี้ยวอาหาร การรู้สึกปวดอยู่ตลอดเวลา หากมีการบวมอย่างเห็นได้ชัดก็อาจสูญเสียบุคลิกภาพได้อีกด้วย ทางที่ดีอย่าปล่อยทิ้งเวลา ยิ่งมารักษาก่อน การบูรณะฟันก็จะทำได้ดีและจบได้เร็วมากขึ้นเท่านั้น
วิธีการรักษาคลองรากฟัน มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง ต้องรักษากี่ครั้งจึงจะเสร็จ ?
สำหรับจำนวนครั้งของ การ รักษาคลองรากฟัน รวมไปถึงระยะเวลาของการรักษา จะขึ้นอยู่กับสภาวะการอักเสบและการติดเชื้อ ถือเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากๆ หากเกิดการอักเสบแค่เพียงเล็กน้อยสามารถที่จะทำการรักษาคลองรากฟันให้กับผู้ป่วยครั้งเดียวเสร็จได้
แต่ทางกลับกันหากฟันมีการเกิดการติดเชื้อที่รุนแรง ก็อาจจะมีความจำเป็นที่จะต้องเข้ารักษาหลายครั้ง เพื่อที่จะกำจัดสภาวะการติดเชื้อ รวมไปถึงการอักเสบ ให้ดีเสียก่อน ซึ่งจะมีวิธีการรักษาคลองรากฟัน และขั้นตอนการรักษาตามมาตรฐานการกำจัดภาวะการติดเชื้อของการคลองรากฟัน ดังต่อไปนี้
วิธีการรักษาคลองรากฟันครั้งแรก มีวิธีการรักษาอย่างไร
- วิธีการ รักษาคลองรากฟัน ครั้งแรก ทันตแพทย์จะมีการฉีดยาชาบริเวณฟันที่จะต้องทำการรักษาคลองรากฟัน หลังจากนั้นใส่แผ่นยางเพื่อกั้นน้ำลาย รวมกับตัวหนีบแผ่นยางเพื่อเข้าไปช่วยกั้นน้ำลาย และทำความสะอาดพื้นผิวแผ่นยางกั้นน้ำลาย กับ Tincture iodine โดยจะมีความเข้มข้นประมาณ 10% และแอลกอฮอล์ประมาณ 75% ด้วยกัน ขั้นตอนต่อไปทันตแพทย์จะทำการกรอกำจัดบริเวณรอยโรคฟันผุ เพื่อเปิดช่องทางเข้าสู่การคลองรากฟัน
- หลังจากนั้นจะมีการหาตำแหน่งเพื่อที่จะเข้าสู่การคลองรากฟัน ในฟันที่มีการทำการรักษา และกำจัดเนื้อเยื่อเส้นประสาทที่ติดเชื้อ โดยจะใช้เครื่องมือตะไบที่มีขนาดเล็ก (endodontic file) จะมีการใช้เครื่องมือวัดความยาวของรากฟันขณะทำงาน โดยจะต้องถ่ายรังสีเพื่อยืนยันความยาวอีกทีหนึ่ง
- ในการความสะอาดคลองรากฟันด้วยเครื่องมือตะไบที่มีขนาดเล็ก และทำการล้างคลองรากฟันด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อโซเดียมไฮโดรคลอไรด์ (NaOCl) และน้ำยาอีดีทีเอ (EDTA) เพื่อเป็นตัวช่วยกำจัดเชื้อที่อาจจะหลงเหลืออยู่ในคลองรากฟัน
- ขั้นตอนต่อไปทันตแพทย์จะใส่ยาฆ่าเชื้อแคลเซียมไฮดรอกไซด์ เข้าไปยังในการคลองรากฟัน หลังจากนั้นรอให้ยาฆ่าเชื้อออกฤทธิ์ ประมาณ 1-2 สัปดาห์ และขั้นตอนสุดท้ายจะมีการอุดผนังทางเข้าสู่การคลองรากฟันไว้ชั่วคราว โดยจะมีการอุดด้วยวัสดุอุดชั่วคราว เพียงเท่านี้ก็ถือว่าเสร็จสิ้นขั้นตอนการรักษาคลองรากฟันขั้นตอนแรก
การรักษาคลองรากฟันครั้งที่ 2 มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง
- เมื่อเข้ามารักษาคลองรากฟันครั้งที่ 2 จะมีการสอบถามอาการของฟันซี่ที่ได้มีการรักษาร่วมกับการตรวจสภาพของฟัน รวมถึงเหงือกรอบฟัน และวัสดุที่ได้มีการอุดไว้ชั่วคราวบนตัวฟันก่อน ซึ่งอาจจะมีการพิจารณาฉีดยาชาเฉพาะที่ร่วมด้วย ก่อนที่จะเริ่มขั้นตอนการ รักษาคลองรากฟัน ขั้นตอนต่อไป
- ขั้นตอนต่อไปจะมีการใส่แผ่นยางเพื่อกั้นน้ำลาย และทำความสะอาดบนผืนผิวแผ่นยางกั้นน้ำลาย ด้วยน้ำยา Tincture iodine ที่มีระดับความเข้มข้นประมาณ 10% และแอลกอฮอล์ที่มีระดับความเข้มข้นประมาณ 75% ซึ่งขั้นตอนนี้จะมีลักษณะเดียวกับขั้นตอนการรักษาครั้งแรก
- หลังจากนั้นก็จะมีการเปิดช่องทางเข้าสู่การคลองรากฟันอีกครั้ง โดยจะมีการรื้อวัสดุที่อุดชั่วคราวออก หลังจากนั้นจะมีการล้างคลองรากฟัน ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อโซเดียมไฮโปคลอไรด์ และฆ่าเชื้อด้วยน้ำยาอีดีทีเอ ทำการซับครองรากฟันให้แห้ง
- ต่อมาก็สามารถอุดรากฟัน ด้วยวัสดุคลองรากฟัน ร่วมกับซีเมนต์ยึดติดได้เลย นำไปอุดผนังทางเข้าสู่การคลองรากฟันชั่วคราวก็เป็นอันเสร็จการรักษาครั้งที่ 2
หลังจากการรักษาคลองรากฟัน จะต้องครอบฟันต่อไหม ?
สำหรับฟันที่ได้ผ่านการรักษาคลองรากฟันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว มีความจำเป็นมากๆ ที่จะต้องได้รับการบูรณะฟันอย่างเหมาะสม เพื่อที่จะป้องกันฟันที่เหลือไม่ให้เกิดการแตกร้าวอีก และสามารถใช้งานฟันเพื่อบดเคี้ยวได้ตามปกติ รวมทั้งมีความสวยงามใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ ซึ่งการบูรณะฟันที่เหมาะสม ควรเป็นการบูรณะฟันด้วยการครอบคลุมปุ่มฟัน โดยการครอบฟัน จำเป็นที่จะต้องใส่เดือยฟัน
- เดือยฟัน (POST) ลักษณะเป็นแท่ง ประกอบไปด้วยเส้นใยของไฟเบอร์เป็นจำนวนมากมารวมตัวกัน ซึ่งจะใส่เข้าไปในการคลองรากฟัน เพื่อที่จะเป็นตัวช่วยยึดหลักแกนฟัน
- แกนฟัน (CORE) วัสดุบูรณะฟัน ตัวช่วยทดแทนโครงสร้างฟันที่ได้มีการเสียไป และเป็นหลักยึดสำหรับการครอบฟัน
คำแนะนำจากทันตแพทย์ หลังจากเข้ารับการรักษาคลองรากฟัน
- อาการปวดจะมีช่วงระยะ 2 – 3 วันแรก จากนั้นจะทุเลาลง : หลังเข้ารับการรักษาคลองรากฟัน ยิ่งเฉพาะครั้งแรก อาจจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดช่วงประมาณ 2-3 วันแรก หลังจากนั้นอาการจะค่อยๆ ทุเลาลง แต่ถ้าหากผู้ป่วยยังมีอาการปวดมากๆ ให้กลับมาพบทันตแพทย์อีกครั้ง
- ระมัดระวังการใช้งานซี่ได้เข้ารับการรักษา : เมื่อได้รับการรักษาคลองรากฟันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว จะต้องระมัดระวังในเรื่องของการใช้งานซี่ฟันที่ได้รักษาคลองรากฟัน ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารแข็ง หรือเหนียว เนื่องจากปริมาณเนื้อฟันจะเหลือน้อยลง และจะส่งผลทำให้ฟันเปราะบางมากยิ่งขึ้น และที่สำคัญไม่ควรเคี้ยวอาหารเพียงด้านใดด้านหนึ่ง เพราะอาจจะส่งผลทำให้ฟันที่อื่นมีปัญหาตามมาภายหลัง
- ระหว่างการรักษาหากวัสดุอุดชั่วคราวหลุด ต้องรีบพบแพทย์ : ระหว่างการเข้ารับรักษาคลองรากฟัน หากวัสดุอุดชั่วคราวหลุดออกมาก่อนนัดหมาย ให้ผู้ป่วยรีบกลับไปพบทันตแพทย์ทันที เนื่องจากเชื้อโรคในบริเวณช่องปาก อาจจะเข้าสู่ในการคลองรากฟันได้
- ต้องมาตามนัด ก่อนถูกถอนทิ้ง : สำหรับการรักษาคลองรากฟันซึ่งจะเป็นการรักษาที่ต่อเนื่อง หากผู้ป่วยละเลย ไม่ได้มาตามที่ทันตแพทย์นัดหมาย ฟันซี่นั้นอาจจะถึงขั้นจำเป็นที่จะต้องถูกถอนออก
การรักษาคลองรากฟันอยู่ได้นานไหม?
สำหรับคำถาม การ รักษาคลองรากฟัน สามารถอยู่ได้นานไหม ก็จะต้องขึ้นอยู่กับว่าสามารถทำความสะอาดการคลองรากฟันได้ดี รวมถึงการอุดรากฟันได้สนิทหรือไม่ ซึ่งหากมีการรักษาคลองรากฟันที่ดี ป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าไปก่อปัญหาได้อีก เมื่อได้มีการบูรณะฟันเรียบร้อยแล้ว ทันตแพทย์ได้มีการตรวจสอบที่ดี ไม่ให้มีการสบกระแทกฟันคู่ตรงข้าม รวมไปถึงคนไข้สามารถใช้ฟันได้อย่างปกติเช่นเดิม และคนไข้เองก็จะต้องหลีกเลี่ยงการเคี้ยวของแข็ง เพียงเท่านี้ก็สามารถทำให้การรักษาคลองรากฟันซี่ดังกล่าว ก็สามารถใช้งานได้เสมือนกับฟันปกตินานนับ 10 ปี ยกเว้นกรณีฟันที่มีประวัติว่าเป็นฟันร้าว รวมไปถึงฟันที่เคยถูกการกระทบกระแทกแรงๆ มาก่อน กรณีนี้หลังจากได้รับการรักษาคลองรากฟันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ผู้ป่วยเองจะต้องระมัดระวังเรื่องการบดเคี้ยวที่มากกว่าปกติ แม้จะครอบฟันไปแล้วก็ ก็มีโอกาสสูงมากที่ฟันอาจจะร้าว หรือแตกได้
การรักษาคลองรากฟัน เจ็บหรือไม่ ?
สำหรับการ รักษาคลองรากฟัน ทันตแพทย์จะมีการกระทำบริเวณโพรงประสาท ซึ่งอาจจะทำให้คนไข้มีอาการเจ็บปวดได้ แต่อาการเจ็บปวดนี้ไม่ต้องกังวล เพราะทันตแพทย์จะมีการใส่ยาชาให้กับทุกคนระหว่างกระบวนการรักษา ซึ่งยาชานี้จะเป็นตัวเข้าไปช่วยทำให้คนไข้ไม่รู้สึกเจ็บปวด
การรักษาคลองรากฟัน ราคาเท่าไหร่ ?
การรักษาคลองรากฟัน จะมีราคาอยู่ที่ประมาณ 6,000 บาท ถึง 12,000 บาท สำหรับราคาจะขึ้นอยู่กับบริเวณซี่ฟันที่ได้มีการทำการรักษา รวมไปถึงความยากง่ายของการรักษา ซึ่งในจุดนี้ก็ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของทางทันตแพทย์เป็นหลัก
สรุป
การรักษาคลองรากฟัน เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งตัวช่วย ที่สามารถเพิ่มโอกาสการรักษาฟันแท้ตามธรรมชาติ ให้สามารถใช้งานได้ปกติเช่นเดิม การรักษาคลองรากฟัน ทางเลือกที่สะดวกสบายกว่าการใส่ฟันปลอม ซึ่งการใส่ฟันปลอมจะต้องมีการปรับตัว รวมทั้งมีวิธีการดูแลรักษาที่มากกว่าการรักษาคลองรากฟัน ดังนั้นหากใครกำลังประสบปัญหา หรือสนใจที่จะ รักษาคลองรากฟัน สามารถเข้ามาปรึกษาทันตแพทย์ก่อนได้เลย เพื่อทำให้การรักษามีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
กรณีที่ฟันที่ผ่านการรักษาคลองรากฟันล้มเหลว หรือฟันซี่นั้นไม่มีข้อบ่งชี้ที่จะรักษาคลองรากฟันได้ ทันตแพทย์จะแนะนำให้ทำการถอนออก แล้วใส่ฟันทดแทนด้วยวิธีอื่นๆ เช่น การทำรากฟันเทียม เป็นต้น